қылыш

қылыш
зат.
Жүзін жұқарта жонып, ортасын дөңестеу етіп келтіріп, өрмек арқауын тығыздай түсуге қолданылатын, ұзындығы 12—15 см, жетесі қалыңдау, жалпақша ағаш құрал.
зат.
Шауып түсуге ыңғайлап, болаттан істелген өткір жүзді, ұзындау келген, тұтқалы имек қару. Тарта сермегенде сырғи тілетін имек қылыш терең жарақат салады. Қылыш негізінен атты әскер қаруы. Қылыш ерте заманда жауға қарсы соғыстағы басты құралдардың бірі болды. Б.з.б. 2-мың жылдықта әр елде пайдаланған. Болат қорыту ісі игерілгеннен кейін Орта Азияның көшпелі елдерінде, Шығыс Еуропада (VIII ғ.ш.) болаттан жасалған қылыш пайда болған. Кейін селебе тәріздес қос жүзді, үшкір қылышпен алмастырылды. Қазақ халқының тұрмыстық кәсібінде өрмек арқауын бекітуге қолданылатын ағаш құралды да қылыш деп атайды.

Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Смотреть что такое "қылыш" в других словарях:

  • қылыш — (Шашка) суық қарудың бір түрі. Ұзын, аздап иілген, бір жағы өткір жүзді, сабы мен қынабы болады. Қылыш, негізінен, атты әскер қаруы болған. Алғаш VIII ғасырда қыпшақтар пайдаланып, Х ғасырда Батыс Еуропаға тараған …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • қылыш балық — Төменгі жақ сүйегі үстіңгісінен асыңқырап біткен, дене тұрқы ұзын, тұқы тұқымдасына жататын балық …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • алмас қылыш — (көне.) болаттың ең асылынан соғылған қылыш. Бұрынғы қазақ батырлары асынған бес қарудың бірі. Қылыш түрлеріне: бір жүзді және екі жүзді, тура және иілген түрлері жатады. А.қ тың өткір болу себебі суару тәсілінде және болатты салқын соғуында… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • асфаһани қылыш — Исфаһан қаласында жасалған қылыш …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • сыдырма қылыш — Қ орда., Қарм.) алмас, өткір қылыш. Ертеде с ы д ы р м а қ ыл ы ш болған, бұ күнде о жоқ Қ орда., Қарм.) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • сырым қылыш — Қ орда., Қарм.) алмас, өткір қылыш …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • қайқы қылыш — қылыштың бір түрі; Шығыс елдеріндегі соғыс қаруы. Имектеу жүзі болаттан жасалған өткір қару, қолды қорғайтын қақпа темірі бар. Қ.қ. қазақ жеріне кең тараған. XVIII ғасырдан Батыс Еуропа және орыс әскерлері Қ.қ пен қаруланды. Қазіргі кезде… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • сыйырма қылыш — (Қ орда: Қарм., Арал, Жал.) семсер. Ертеде батырлар өз дұшпанын с ы й ы р м а қ ы л ы ш п е н ұрған Қ орда., Арал) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • қарақылыш — зат. зоол. Алған құсының басын жерге қиып түсіретін, сұңқар тектес алғыр құс. Олар – бүркіт, тұйғын, қаршыға, сұңқар, лашын, ителгі, қ а р а қ ы л ы ш, бидайық, қырғи, тұрымтай, жағалтай секілді алғыр құстар (Ж.Бабалықов, Қырандар, 5). Ауыз және… …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • қайқы — бас қылыш. Басы қайқиып келген имек қылыш. Қылыштың басының пішініне байланысты «қ а й қ ы б а с қ ы л ы ш», «имек бас қылыш», «жатаған қылыш» деген түрлері бар (Ата салты., 52) …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»